Biomühəndislər insan hüceyrələrində xüsusi hiss və cavab sxemlərinin qurulması üçün innovativ bir tikinti dəsti hazırlayıblar. “Science” jurnalında dərc olunan bu araşdırma, otoimmun xəstəliklər və xərçəng kimi kompleks sağlamlıq problemlərinin müalicəsində inqilabi dəyişikliklərə yol aça bilər.

insanhaqlari.az “Science Daily” saytına istinadla xəbər verir ki, yeni dizayn yanaşması fosforlaşma prosesinə əsaslanır. Fosforlaşma — hüceyrələrdə zülala fosfat qrupunun əlavə olunması ilə ətraf mühitə reaksiya verən təbii prosesdir. Bu proses, hüceyrədənkənar siqnalları hüceyrədaxili reaksiyalara çevirməkdə əsas rol oynayır. Tədqiqatçılar bu təbii mexanizmin terapevtik məqsədlərlə manipulyasiyası üçün yeni bir yanaşmasını təqdim ediblər. İş fosforlaşma prosesini əsas vahidlərə ayıraraq onları müxtəlif yollarla yenidən birləşdirməyi mümkün edib.

Tədqiqatın aparıcı müəllifi dr. Xiaoyu Yang bu yanaşmanı belə təsvir edir: “Bu iş bizi xəstəlikləri aşkarlayan və fərdiləşdirilmiş müalicələri dərhal təmin edə bilən “ağıllı hüceyrələrin” yaradılmasına bir addım daha yaxınlaşdırır. Yeni yanaşma bir neçə mühüm üstünlük təqdim edir: Fosforlaşma prosesi saniyələr və ya dəqiqələr ərzində baş verir ki, bu da hüceyrələrin fizioloji hadisələrə tez cavab verməsini təmin edir. Əvvəlki sintetik sxemlər transkripsiya kimi daha yavaş proseslərə əsaslandığı üçün cavab müddəti uzun olurdu. Yeni sxemlər zəif siqnalları gücləndirərək makroskopik reaksiyalar yaradır, beləliklə terapevtik tətbiqlər üçün daha effektiv həllər təqdim edir. Yeni dizayn strategiyası hüceyrələrin təbii funksiyalarına zərər vermədən işləyə bilir. Tədqiqat qrupu yeni dizaynı sınaqdan keçirərək iltihab və digər xarici siqnallara cavab verən hüceyrə dövrələri hazırlayıb. Bu sxemlərin otoimmun alovlanmaların idarə olunması və immunoterapiya ilə bağlı toksikliyi azaltmaq üçün istifadə edilə biləcəyi göstərilib”.

Bu tapıntılar sintetik biologiyada terapevtik yanaşmaları təkmilləşdirmək üçün yeni yollar açır və “ağıllı hüceyrələrin” gələcəkdə müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində mühüm rol oynaya biləcəyini göstərir.