Alimlər insan orqanizminin özünü bərpaetmə qabiliyyətinə əsaslanan yeni material hazırlayıblar.

insanhaqlari.az “The Independent” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, Nottinqem Universitetinin (Birləşmiş Krallıq) tədqiqatçıları xəstələrin öz qanından istifadə edərək sınıq sümüklərin sağalmasını təmin edə biləcək innovativ implant hazırlayıblar. Bu yanaşma orqanizmin özünü bərpaetmə mexanizmlərindən ilhamlanıb.

Məlum olduğu kimi, insan bədəni kiçik kəsikləri qan laxtalanması yolu ilə sağalda bilir, lakin daha ciddi zədələrdə bu qabiliyyət kifayət etmir.

Tədqiqatçılar insan qanına “peptid amfifillər” adlanan zülalları əlavə edərək regenerativ hematom (RH) adlı bərpa strukturlarının daha güclü qurulmasına nail olublar. Bu yanaşma hüceyrələrin bərpa prosesində daha aktiv iştirak etməsinə şərait yaradıb.

Alimlərin sözlərinə görə, bu yeni material dəyişdirilə bilən xüsusiyyətlərə malikdir və 3D printerdə çap olunur. Bu xüsusiyyət onu fərqli tibb sahələrində tətbiq etməyə imkan verir.

Layihənin əsas tədqiqatçılarından biri olan professor Alvaro Mata yeni yanaşmanın əhəmiyyətini belə izah edir: “Bu ‘bioloji əməkdaşlıq’ yanaşması orqanizmin təbii sağalma mexanizmlərini inkişaf etdirməklə regenerativ materiallar yaratmaq üçün unikal imkan təqdim edir”.

Tədqiqat qrupunun digər üzvü Kozimo Liqorio isə qeyd edir ki, insan qanını təhlükəsiz və effektiv şəkildə regenerativ implanta çevirmək son dərəcə maraqlı perspektivlər açır. O bildirib ki, qan pulsuzdur və xəstədən asanlıqla lazımi miqdarda əldə oluna bilər.

Laboratoriya sınaqları ümidvericidir. Yeni metodun səmərəliliyini qiymətləndirmək üçün alimlər təcrübələri siçanlar üzərində həyata keçiriblər. Bunun üçün siçanların kəllə sümüklərində kiçik boşluqlar yaradılıb və həmin boşluqlara sintetik peptidlər əlavə olunan qanla yaradılmış regenerativ hematomlar yerləşdirilib. Nəticələr göstərib ki, 6 həftə sonra implant tətbiq edilən siçanlarda yeni sümük əmələgəlmə səviyyəsi 62 faizə çatıb. Müalicə almayan siçanlarda bu göstərici cəmi 30 faiz olub. Ənənəvi süni sümük materialı ilə müalicə olunan siçanlarda isə sümük əmələgəlməsi 50 faiz civarında müşahidə edilib. Metodun insanlar üzərində tətbiqi üçün əlavə tədqiqatlara ehtiyac var. Buna baxmayaraq, ilkin nəticələr yeni regenerativ texnologiyaların inkişafı üçün əhəmiyyətli perspektivlər açır.

Bu yenilik regenerativ tibb sahəsində əhəmiyyətli bir addım hesab olunur və gələcəkdə sümük zədələrinin müalicəsində inqilabi dəyişikliyə səbəb ola bilər.